၀ိဘဇၨပညာ

အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ပထမတြဲ ကာလာမသုတၱန္တြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာက "မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္ေသာ အခ်က္တစ္ဆယ္ခ်က္"ကို ဤသို႔ေဟာခဲ႔ဖူးသည္။

(၁) တစ္ဆင့္စကား၊ ေျပာသံၾကားကာမွ်ျဖင့္လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၂) ေဘးဘိုး အစဥ္အဆက္ စကားမွ်ျဖင့္လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၃) သမိုင္းအေထာက္အထားမွ်ျဖင့္လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၄) စာေပက်မ္းဂန္ႏွင့္ ညီညြတ္သည္ဟုလည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၅) တကၠေဗဒမွ်ျဖင့္လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၆) နည္းမွီ ယူျခင္းမွ်ျဖင့္လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၇) အျခင္းအရာကို ႀကံစည္ေသာအားျဖင့္လည္းမွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၈) ငါတို႔အယူႏွင့္ တူညီေပသည္ ဟူ၍လည္းမွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၉) မွတ္ယူထိုက္ေသာ သေဘာ႐ွိကာမွ်ျဖင့္လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။
(၁၀) ငါတို႔ေလးစားသူ၏ စကားဟူ၍လည္း မွန္ၿပီဟု မယူဆသင့္။

ဤတရားေတာ္ တစ္ပုဒ္တည္းႏွင့္ပင္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာမွာ အေတြးအေခၚလြတ္လပ္မႈကို အားေပးေသာ စီစစ္ေ၀ဖန္အမွန္႐ွာသည့္ "၀ိဘဇၨ၀ါဒ" ဟု တိတိပပ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္လိမ္႔မည္ဟု ထင္ပါသည္။

*** *** ***

မၾကာေသးမီက ေခတ္ၿပိဳင္ ပညာေရးအယူအဆတစ္ခုကို ဤသို႔ဖတ္လိုက္ရသည္။

Education - Uneducation - Reeducatio ဟူ၍ျဖစ္သည္။
ပညာ - ပ႗ိပညာ - အသစ္ပညာဟု နားလည္ရပါသည္။

ေလ႔လာမွတ္သား သင္ၾကား႐ုံမွ်ျဖင့္ "ပညာ" မပီေသးပါ။ မိမိအဇၨ်တၱတြင္ ဖိစီးေနႏိုင္ေသာ အခုအခံ အစြဲအလမ္း
မ်ားကို ေခ်ခၽြတ္ႏိုင္ရန္ စီစစ္ေ၀ဖန္ အမွန္႐ွာဖို႔ လိုပါလိမ္႔မည္။ ဤသည္ပင္ "ပ႗ိပညာ"ဟု သေဘာေပါက္လိုက္ပါသည္။ ဤ "ပ႗ိပညာ" အဆင့္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္မွသာ "အသစ္ပညာ" ကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္လိမ္႔မည္ဟု ဆိုလိုရင္း ျဖစ္မည္ထင္သည္။ ဤသို႔စဥ္းစားမိရာမွ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္း သံုးေထာင္နီးပါးက ျမတ္ဗုဒၶ၏ "၀ိဘဇၨ၀ိၫာဥ္" မွာ ၂၁ ရာစု ပညာေရး၏ အႏွစ္သာရျဖစ္ေနပါလားဟု ေက်နပ္စြာ ခံယူလိုက္ရပါသည္။

ေက်ာ္၀င္း
ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၀၃
စံပယ္ျဖဴ မဂၢဇင္း ေခါင္းႀကီးပိုင္းမွ