မုန္းသူမ႐ွိ ခ်စ္သူသာ႐ွိ ၊ ရန္သူမ႐ွိ မိတ္ေဆြသာ႐ွိ

(က)
၁၉၈၆က ကၽြန္ေတာ္သည္ မိမိကိုယ္ကို မဲဇာသို႔ပို႔ျခင္း ကဗ်ာတြင္ "မုန္းသူမ႐ွိ ခ်စ္သူသာ႐ွိ၊ ရန္သူမ႐ွိ မိတ္ေဆြသာ႐ွိ" ဆိုေသာ စကားရပ္ ပါ႐ွိသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ၿမိဳ႕ေတာ္မွ ခြာ၍ ေတာေက်းလက္တြင္ သြားေရာက္ေနထိုင္စဥ္က ေရးခဲ႔ေသာကဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္၏ ခံစားမႈကို ေဖာ္ျပေသာကဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္၏ ယံုၾကည္ခ်က္ဟူ၍လည္း ဆိုႏိုင္သည္။ ထိုအခါက ကၽြန္ေတာ္သည္ အသက္ ၆၇ ႏွစ္အ႐ြယ္၊ ကၽြန္ေတာ္သည္ သမိုင္းေခတ္မ်ား၊ စစ္ႏွင့္ေတာ္လွန္ေရးကို ျဖတ္သန္းၿပီးေနာက္ ရ႐ွိခဲ႔ေသာ အေတြးအေခၚျဖစ္သည္။ စိတ္ကူးသက္သက္ မဟုတ္။ ကၽြန္ေတာ္ေနထိုင္ရာ မဲဇာမွာ ေတာေက်းလက္။ ငွက္သံ၊ ခ်ဳိးကူသံ၊ ေရစပ္တြင္ ျဖဴေဖြးေသာ ဗ်ဳိင္းမ်ား ကူးခတ္သံ၊ အေ၀းတြင္႐ွိ ပဲခူး႐ိုးမ အစြန္အဖ်ားမွ သစ္ပင္ေတာအုပ္စိမ္းစိမ္း၊ ပန္းပြင့္မ်ား၏ ေမႊးရနံ႔၊ စိမ္းလဲ႔ေသာစပါးကြင္း၊ ျပာလဲ႔လဲ႔နီ၀ါ၀ါ ေခ်ာင္းကေလး စေသာ ေက်းလက္ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေအးေအးေဆးေဆးေနသည္။

ကၽြန္ေတာ္သည္ မိမိကိုယ္ကို မဲဇာသို႔ပို႔ျခင္းကို ဖြဲ႔ႏြဲ႔မိျခင္း ျဖစ္သည္။ စကားလံုး သက္သက္မဟုတ္။ အေတြ႔အႀကံဳမွ စီးဆင္းလာေသာ ရင္တြင္းမွ ျဖာက်လာေသာ ကဗ်ာ။

(ခ)
ယင္းကဗ်ာေလးကို ခင္ႏွင္းယုက တံု႔ျပန္၍ ကဗ်ာျဖင့္ ဖြဲ႔လိုက္သည္။ ကဗ်ာက "မဲဇာၿမိဳင္မွ ဆရာအိုသို႔" ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ ယင္းကဗ်ာေလးကို အလည္ေရာက္ေနေသာ ကဗ်ာဆရာမ မႏုယဥ္က ဖတ္ျပသည္။ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္ရည္စို႔လာသည္။ သူမက ကၽြန္ေတာ္ ေက်းလက္သို႔ သြားေရာက္ခိုေအာင္းေနသည္ကို စိတ္ခံစား၍ ၿမိဳ႕သို႔ျပန္လာရန္ ေခၚေသာကဗ်ာ။

တကယ္ကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္သည္ မိမိကိုယ္ကို မဲဇာသို႔ ပို႔ျခင္းျဖစ္သည္ကို သူမ သိမွသိပါေလစ။ ကၽြန္ေတာ္က ခင္ႏွင္းယုတို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ စိတ္ခ်င္းဆက္သြယ္မိၾကပါၿပီ ဟူ၍ စာေရးလိုက္သည္။ ရန္သူမ႐ွိ မိတ္ေဆြသာ႐ွိ၊ မုန္းသူမ႐ွိ ခ်စ္သူသာ႐ွိဟူေသာ အယူအဆကို မႏွစ္သက္သူ၊ လက္မခံသူမ်ားအားလည္း ေတြ႔ရသည္။ တစ္ေယာက္က "ေႁမြေပြးကို မိတ္ေဆြဖြဲ႔လို႔ ရမလားဗ်" ဟု ေျပာသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ၿပံဳး၍ ေနလိုက္သည္။

ဟိုတေလာေလးကလည္း ကို၀င္းဦးႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆက္သြယ္မႈကို သာဓကထူကာ တစ္ဖက္ကေတာ႔ ရန္ၿငိဳး႐ွိေနတာပဲ မဟုတ္လားဟူေသာ ေစာဒကတက္သံ ေဆာင္းပါးဖတ္ရသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ၿပံဳးမိလိုက္သည္။ ကၽြန္ေတာ္က စိတ္ကူးသက္သက္ျဖင့္ ေတြးေခၚေရးလိုက္ျခင္း မဟုတ္ေပ။ ကၽြန္ေတာ္၏ စာေပဘ၀၊ လူ႔ဘ၀သမိုင္း အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွ ထုတ္၍ရ႐ွိေသာ အေတြးအေခၚ။

ဘာေၾကာင့္ ရန္သူမ႐ွိရမွာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ အမုန္းမ႐ွိရမွာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ငယ္စဥ္ဘ၀ကို ေတြးလိုက္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ မည္သူႏွင့္မွ် ရန္မျဖစ္ဘူးသည္ကို သတိရေနမိသည္။

အျငင္းအခံုေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္က သန္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာမတူလွ်င္ ျပန္ေျပာတတ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ ပါ၀င္ေဆာင္႐ြက္ခဲ႔ေသာ စာေရးဆရာအဖြဲ႔အစည္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔အစည္း၊ မိတ္ေဆြျဖစ္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို စဥ္းစားေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာမတူေသာကိစၥမ်ားတြင္ ၿငိမ္မေနတတ္။

၁၉၅၆ က ဟန္ေဂရီျပည္သို႔ ဆိုဗီယက္တပ္မ်ား တင့္ကားမ်ားႏွင့္ ၀င္ေရာက္ၿပီး လူထုကို ပစ္ခတ္ေသာကိစၥတြင္
ကၽြန္ေတာ္ ကန္႔ကြက္ခဲ႔သည္။ ဆိုဗီယက္တပ္မ်ား ဟန္ေဂရီျပည္မွ ဆုတ္ခြာေပးရမည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ တင္ျပခဲ႔သည္။ သူတို႔ကေတာ႔ ဆို႐ွယ္လစ္စနစ္အတြက္ ကာကြယ္သည္ဟူ၍ အေၾကာင္းျပၿပီး ကၽြန္ေတာ္၏ အယူအဆကို သေဘာမတူၾက။ ထိုအခါက ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေယာက္တည္း၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ စကားႏွင့္ဆိုလွ်င္ ဘုန္းေမာင္တစ္ေယာက္တည္းရယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ္၏ အယူအဆကို မွတ္တမ္းတင္ရန္ အစည္းအေ၀းတြင္ ေျပာသည္။ ထိုအခါက ကမၻာတြင္လည္း ထိုဟန္ေဂရီ အေရးအခင္းက ႐ိုက္ခတ္ေနသည္။ ကမၻာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ ဌာနခ်ဳပ္တြင္လည္း အျငင္းပြားၾကသည္။ အျငင္းပြားၿပီးေနာက္ ကမၻာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းတြင္ ဟန္ေဂရီအစိုးရႏွင့္ ဆိုဗီယက္အစိုးရတို႔၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ဆိုဗီယက္တပ္မ်ား ဟန္ေဂရီမွ ဆုတ္ခြာရမည္ဟု ဆံုးျဖတ္သည္။ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ သေဘာခ်င္း တူသည္။ သို႔ေသာ္ ဆိုဗီယက္အစိုးရႏွင့္ ဟန္ေဂရီအစိုးရတို႔၏ သေဘာတူညီခ်က္အရဟူေသာ အေတြးအေခၚကို ထိုအခါက မရ႐ွိခဲ႔။

ေနာင္ႏွစ္မ်ားၾကာေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္၏ ဟန္ေဂရီကိစၥ အယူအဆကို လက္ခံသူမ်ား တစ္စတစ္စ မ်ားလာသည္။ တစ္ေန႔ကပင္ ပ်ဥ္းမနားမွေရာက္လာေသာ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက အစက ထိုအယူအဆကို လက္မခံ၊ ယခုမွ မွန္သည္ဟု ေျပာသြားသည္။ သည္လိုပါပဲ၊ သမိုင္းေခတ္မ်ားကို ျဖတ္သန္းၿပီးလွ်င္ အေတြ႔အႀကံဳတို႔က အမွန္တရားကို ေတြ႔႐ွိႏိုင္ၾကၿပီေကာ။

(ဂ)
အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ ကၽြန္ေတာ္ အျငင္းသန္သည္ကို ႏိုင္ငံေရးသမားအခ်ဳိ႕က ကပ္သည္ဟု ေ၀ဖန္သံ ၾကားရသည္။ တကယ္ေတာ႔ ကပ္ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ဘ၀င္မက်မခ်င္း ျငင္းခံုတတ္သည္ကို ေနာက္ေတာ႔ သိသြားသည္။ သခင္လြင္ကပင္ အစည္းအေ၀းတစ္ခုတြင္ သူႏွင့္ မတိုက္ဆိုင္ေသာကိစၥတစ္ခု ျငင္းခံုရင္းက "ဒဂုန္တာရာက ဖီေလာ္ေဆာ္ဖာ" ဟု လႊတ္ခနဲ ေျပာလိုက္သည္။ သူေျပာေသာ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖာဆိုသည္က ဒႆနေဗဒသမား(သို႔မဟုတ္) အမွန္တရား ႐ွာေဖြေရးသမားဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ သူက ႐ိုး႐ိုးသားသားပင္ ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ ကမၻာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔အစည္းအျမင္တြင္ သူတစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံကို စစ္တပ္ျဖင့္ ၀င္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္စြက္ဖက္ျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိပါးသည္ဟူေသာ သေဘာတရားပါသည္။ ယင္းသေဘာတရားအတိုင္း ကၽြန္ေတာ္ တစ္သေ၀မတိမ္း လိုက္နာေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ ဘာမွ် ဆန္းသည့္ကိစၥမဟုတ္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေတြးအေခၚကလည္း ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္းမွ်သာ။

ကၽြန္ေတာ္က မိမိကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးအအဟု ေ၀ဖန္သည္မွာ ၾကာပါၿပီ။ မတတ္ႏိုင္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဘ၀အေတြ႔အႀကံဳ၊ အဖြဲ႔အစည္း အေတြ႔အႀကံဳ၊ သမိုင္းေခတ္အေတြ႔အႀကံဳမွ ရ႐ွိေသာ အေတြးအေခၚသာလွ်င္ ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို ျပန္လည္ ေတြးေတာေနမိေပသည္။

ဒဂုန္တာရာ
စတိုင္သစ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၀၃

+++

မိမိကိုယ္ကို မဲဇာသို႔ပို႔ျခင္း

တရံေရာခါ
ရာဇာေသနင္း၊ ေရႊစိတ္ေတာ္ႏွင့္
ခန္႔မသင့္၍၊ ဘုရင့္အာဏာစက္
လက္၀ဲသုႏၵရ၊ မင္းခကဗ်ာဆရာ
မဲဇာသို႔ ပို႔လိုက္သတည္း။

ငါ တစ္မူကား
မည္သူကမွ်၊ အမိန္႔မခ်
မိမိဆႏၵျဖင့္၊ ၿမိဳ႕ျပမွခြာ
မဲဇာသို႔ သြားေနလိုက္သည္။

ေခတ္သစ္မဲဇာ
ထိုေနရာကား၊ ကတၱရာလမ္းမွ
ေ၀းကြာလွလ်က္၊ လယ္ကြင္းတစ္ဘက္
တစ္ဘက္မွာေတာ၊ ေတာင္တစ္ေၾကာႏွင့္
အေျပာက်ယ္စြာ၊ ေကာင္းကင္ျပာႏွင့္
ဘယ္မွာၾကည့္ေလ၊ စိမ္းျမေႂကြႏွင့္
ေရကန္အတြင္း၊ ေနႏွစ္စင္းတည္း
ထြက္စပုလဲ၊ ၀င္ကေ႐ႊ၀ါ
ေနစၾကာ၊ လစၾကာ၊ ေရကန္သာေတြင္
ဖန္လႊာမွန္လႊာ၊ ေရကန္သာတြင္
စၾကာမွန္ေျပာင္း လွည့္လည္လ်က္။

ၾကယ္၊ လ၊ ေနႏွင့္
ေရေျမေကာင္းကင္၊ သစ္ပင္ေတာေတာင္
အေမွာင္အလင္း၊ နဂိုရင္းျဖင့္
ဖံုးျခင္းမ႐ွိ၊ ကြယ္ျခင္းမ႐ွိ
ပကတိအျဖစ္၊ ႐ိုးေျဖာင့္လွစ္ျပ
အစစ္အမွန္၊ အ႐ိုးခံလွ်င္
သဘာ၀၏ ဟန္အတိုင္း။

တစ္ေနရာတြင္
ေ႐ွ႕မွာလယ္ကြင္း၊ ေရဆင္းေခ်ာင္းစပ္
ေကြ႔ပတ္ေခြရစ္၊ လိႈင္ျမစ္သို႔ထြက္
လယ္ကြက္ကန္သင္းၾကား၊ ျဖတ္သန္းသြားရာ
ငါးမ်ားခုန္ထြက္၊ ဂဏန္းတက္ၾက
ေရစအိုင္နား၊ ခ်ဥ္ေပါင္ခါးျပင္
လယ္ကန္စြန္းပင္၊ စားခ်င္ခူးသြား
ဖထီးစကား၊ ၾကားရေလျပန္
သူ႔ဆီးၿခံအေပါက္၀၊ တစ္ေခၚေလာက္ေ၀း
႐ႊံ႔ေစးလမ္းမွ၊ ေလွ်ာက္ခဲ႔ရသည္
ေအးခ်မ္းေပစြ။

မိုးသက္ေလဆင္
ေရျပင္လယ္ကြင္း၊ ေ႐ႊေရာင္ေငြေရာင္
ျမေရာင္စိန္ေရာင္၊ တိမ္ေတာင္ရိပ္ထင္
စိမ္းမွ်င္စႏု၊ ျမတံုးေမွ်ာတင္
ေန႔တြင္ဖိတ္လက္၊ ညတြင္မိႈင္းျမ
လမႈန္၊ ၾကယ္မႈန္၊ စံပယ္စံု ကန္စြန္းငံု
ျဖဴငံုလူးလြန္႔
ေရတြင္ကူးခပ္၊ တဖ်တ္ဖ်တ္တည့္
ေရစပ္လယ္ခင္း၊ ျဖဴေဖြးႂကြ။

ေကာက္စိုက္ခ်ိန္တြင္
ေရျပင္ေဖြးေဖြး၊ မိုးရိပ္ေျပးလႊား
ေန႔စားလုပ္သား၊ ေကာက္စိုက္သမမ်ား
လႈပ္လႈပ္႐ြ႐ြ၊ ထဘီတိုမ
ဂဒူးေဆာင္းၾက၊ ခေမာက္ေဆာင္းၾက
ကားခ်ပ္ျခယ္သ၊ ဘ၀ရသ
လွပေပစြ။

ေန႔အခါတြင္၊ ဟင္းလင္းျပင္မို႔
ေလထန္ျပင္းျပင္း၊ ႐ိုက္ခတ္ထုတ္ခ်င္း
ႏႈတ္သီးေကာက္စြ၊ ေျမမြျခစ္ကာ
အစာ႐ွာၾက၊ ေအာ္ျမည္ၾကႏွင့္
ဘဲတစ္မလည္း၊ ေရစေခ်ာင္းတိမ္
ျမည္က်ဴးသံယွက္၊ ၾကက္သံဘဲသံ
ညယံတြင္ကား၊ ဖားေအာ္သံကား
ပိုးမႊားပုစဥ္းသံ၊ ပုရစ္သံတို႔
တစ္ယံမဆိတ္၊ ေတာသံခိပ္မွာ
သာယာေပစြ။

ဤမဲဇာကၽြန္း
စခန္းသာေမာ၊ ေက်းလက္ေတာတြင္
ငါလွ်င္ေမြ႔ေပ်ာ္၊ တစ္ကိုယ္ေတာ္တည့္
ေရးေဖာ္မ႐ွိ၊ ဖတ္ေဖာ္မ႐ွိ
ေ၀ဖန္သူမ႐ွိ၊ တိုက္ခိုက္သူမ႐ွိ
အမိန္႔မ႐ွိ၊ ေလွ်ာက္လႊာမ႐ွိ
ငါ႔ကိုမသိ၊ ငါ႔စာမသိ
အမုန္းမ႐ွိ၊ စစ္ပြဲမ႐ွိ
ပကတိထင္ဟပ္၊ စိမ္း႐ိုင္းလတ္ဆတ္
လြတ္လပ္နယ္ေျမ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေျမ။

ဒဂုန္တာရာ
မိုးေ၀၊ ၾသဂုတ္၊ ၁၉၈၆